AVUKAT AYLİN DUMAN YAĞMA SUÇU İLE ALAKALI MERAK EDİLENLERİ YAZDI

Toplumların sosyal ve ekonomik durumu, insanların refah düzeyi, eğitim düzeyi, yasaların caydırıcılığı, malvarlığına karşı işlenen suçların artış veya azalış göstermesi yönünden önemli etkenlerdir. Bu kriterlerin yetersiz olduğu toplumlarda ise, malvarlığına karşı işlenen suçlarda artış görüleceği şüphesiz bir gerçektir. Toplumda malvarlığına karşı işlenen suçların önlenmesi için öncelikle, bu suçlara zemin hazırlayan sosyal ve ekonomik şartların oluşturulması daha sonra ise, suçla etkin mücadele için yeterli hukuki düzenlemenin yapılması gerekliliktir.Bugun ki yazımızda sizlere 765 sayılı yasa döneminde ‘GASP ‘olarak bilinen , 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu‟nun özel hükümler kitabının, kişilere karşı suçlara ilişkin ikinci kısmın, malvarlığına karşı suçlar başlıklı onuncu bölümünde, 148. maddede düzenlenen ‘YAĞMA’suçundan bahsedeceğim.

Yağma; başkasının zilyetliğindeki taşınabilir bir malı, zilyedinin rızası olmaksızın faydalanmak amacıyla cebir veya tehdit kullanarak bulunduğu yerden almak veya zilyedin bu malı kendisine teslimini sağlamaktır. Yağma suçu, cebir veya tehdit ile hırsızlık suçunun bir araya gelerek oluşturdukları mürekkep (bileşik) bir suçtur.

YAĞMA SUÇUNDA FAİL:

Yağma suçunun faili herkes olabilir. Suç, fail bakımından bir özellik göstermemektedir. Failin mağdur ile olan yakınlık ilişkisi önemli değildir. Nitekim şahsi cezasızlık hallerini düzenleyen TCK‟nın md. 167‟de, “yağma ve nitelikli yağma hariç” denmek suretiyle bu husus açıkça zikredilmiştir. Dolayısıyla kişi akrabasına karşı yağma suçunu işlediğinde, bu durum cezasızlık veya indirim nedeni olarak kabul edilmeyecektir.

MAĞDUR:

Mağdur, malı alınan kişidir. Yağma suçunda mağdur, malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur edilen kişidir. Bu suçun mağduru, herkes olabilir. Suçun mağduru, malın sahibi olabileceği gibi suç yerinde bulunan bir başkası da olabilir. Başka bir anlatımla, tehdit ve cebir gösterilen kişinin malın maliki olması zorunluluğu yoktur. Öte yandan, mağdur cebir ve tehdidi hissedebilir olmalıdır. Mağdur öldükten sonra malın alınması hırsızlık suçunu oluşturur.Ancak bu durumda failin öldürme eyleminin, yağma suçu için yapılmış bir araç unsur olmaması gerekir. Eğer yağma suçu işlemek amacıyla mağdur öldürülmüşse, burada yağma suçu oluşacaktır.Ayrıca fail, kasten öldürme suçunun nitelikli halinden de cezalandırılacaktır.

BASİT YAĞMA SUÇU:

Madde 148- (1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden ya da malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından bahisle tehdit ederek veya cebir kullanarak, bir malı teslime veya malın alınmasına karşı koymamaya mecbur kılan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Cebir veya tehdit kullanılarak mağdurun, kendisini veya başkasını borç altına sokabilecek bir senedi veya var olan bir senedin hükümsüz kaldığını açıklayan bir vesikayı vermeye, böyle bir senedin alınmasına karşı koymamaya, ilerde böyle bir senet haline getirilebilecek bir kağıdı imzalamaya veya var olan bir senedi imha etmeye veya imhasına karşı koymamaya mecbur edilmesi halinde de aynı ceza verilir.

(3) Mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini bilmeyecek ve savunamayacak hale getirilmesi de, yağma suçunda cebir sayılır.

Yukarıdaki kanun maddesi metninde yağma suçunun basit hali tanımlanmıştır. Yağma suçunda da hırsızlık suçunda olduğu gibi bir kimsenin zilyedindeki taşınır bir malın zilyedinin rızası hilafına alınması söz konusudur. Ancak, hırsızlık suçundan farklı olarak zilyedin rızasının cebir veya tehdit kullanılarak ortadan kaldırılması söz konusudur. Örneğin kişinin vücut bütünlüğüne zarar vererek çantasının çalınması yağma suçuna örnek teşkil edecektir. Ancak dikkat edilmesi gereken husus şudur ki uygulanan cebrin kasten yaralama derecesine varmaması gerekmektedir.

Nitelikli yağma

            Madde 149- (1) Yağma suçunun;

            a) Silahla,

            b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle,

            c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,

            d)  Yol kesmek suretiyle ya da konutta, işyerinde veya bunların eklentilerinde,

            e) Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,

            f) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,

            g) Suç örgütüne yarar sağlamak maksadıyla,

            h) Gece vaktinde,

İşlenmesi halinde, fail hakkında on yıldan onbeş yıla kadarhapis cezasına hükmolunur.

Görüldüğü üzere yağma suçunun yukarıdaki şekillerde işlenmesi halinde verilecek ceza on yıldan on beş yıla kadar hapis cezası olup suçun basit haline göre bu durum daha fazla cezayı gerektiren nitelikli hal şekilden karşımıza çıkmaktadır.

Maddenin ikinci fıkrasında ise yağma suçu esnasında uygulanan cebir sebebiyle kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin ortaya çıkması durumunda ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Yağma Suçu Daha Az Cezayı Gerektiren Hal;

Kişinin bir hukuki ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla tehdit veya cebir kullanması halinde, ancak tehdit veya kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. Ayrıca yağma suçundan ceza almaz.

Yine yağma suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.

Yağma Suçu Şikayete Bağlı Mı?

Yağma suçunun hem basit hali hem de yukarıda sayılan nitelikli halleri şikayete bağlı değildir. Suç şüphesi olduğunu öğrenen Cumhuriyet Savcısı re’sen soruşturma işlemlerine başlayacaktır. Bu suç şikayet bağlı olmadığından herhangi bir şikayet süresi de bulunmamaktadır. Ancak suç işlendiği tarihten itibaren dava zamanaşımı süresi olan 15 yıl içinde soruşturma işlemlerine başlanmalıdır. Aksi halde suç zamanaşımına uğrayacaktır.

Yağma Suçu Uzlaşma Kapsamında mı?

Yağma uzlaşma kapsamında değildir.