İstanbul - Balkan Barış Platformu’nun ilk toplantısı İstanbul’da yapıldı /Geniş haber
Tuğçe SEZER ODABAŞI-Fırat ALKIZ/İSTANBUL,(DHA)- DIŞİŞLERİ Bakanı Hakan Fidan’ın ev sahipliğinde İstanbul’da düzenlenen Balkan Barış Platformu’nun ilk toplantısı, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya ve Sırbistan’dan üst düzey katılımla gerçekleştirildi. Toplantı sonrası açıklamalarda bulunan Bakan Fidan, “Bölgedeki siyasi gelişmelerin yanı sıra enerji güvenliği, bağlantısallığın güçlendirilmesi ve bölgesel iş birliği ile kapasite inşası fırsatları dahil olmak üzere birçok başlık hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Elbette Balkan Barış Platformu’nun geleceğini de değerlendirdik. Bu platformun, mevcut platform ve girişimler bakımından tamamlayıcı bir format oluşturmasını amaçlıyoruz" dedi. İstanbul’da düzenlenen Balkan Barış Platformu’nun ilk toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya Bosna-Hersek, Karadağ, Kosova, Kuzey Makedonya ve Sırbistan dışişleri bakanları düzeyinde, Arnavutluk ise dışişleri bakan yardımcısı düzeyinde katıldı. Gayriresmi istişare formatında yapılan toplantıda, ulaştırma koridorları, enerji ve haberleşme başta olmak üzere çeşitli alanlardaki iş birliği imkanları ele alındı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, toplantıda Sırbistan Dışişleri Bakanı Marko Curiç, Bosna-Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakoviç, Karadağ Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ervin İbrahimoviç ile Kuzey Makedonya Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Timco Mucunski ile ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmelerde hem ikili ilişkiler hem de bölgesel gelişmeler ele alındı.Toplantının ardından açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla hayata geçirilen bu platformun önemine değinerek bölge ülkeleriyle iş birliğine dikkat çekti. Bakan Fidan, “Balkan Barış Platformu’nun ilk toplantısına İstanbul’da ev sahipliği yaptık. Bu toplantının yapılması talimatını Sayın Cumhurbaşkanımız vermişlerdi. Diğer ülkelerin liderleri de bu konuya ilgi beyan ettiler. Böylelikle Bosna-Hersek, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Arnavutluk ve Kosova’dan katılımcılarla bir araya geldik. Değerli misafirlerimize ve heyetlerine katkıları için en içten teşekkürlerimi başlangıçta sunmak istiyorum" diye konuştu. 'BALKANLAR'IN İSTİKRARI, AVRUPA VE BÖLGE İÇİN BÜYÜK ÖNEM TAŞIMAKTADIR'Bakan Fidan, Balkanlar’ın tarihsel ve stratejik önemine vurgu yaparak, "Balkanlar; Avrupa, Orta Doğu, Akdeniz ve Karadeniz havzaları arasında stratejik bir kavşak noktasıdır. Tarih boyunca siyasi, ekonomik ve güvenlik dengelerinin merkezinde yer almıştır. Bugün de aynı derecede önemini korumaktadır. Balkanlar’ın istikrarı, başta Avrupa olmak üzere bölgelerin huzuru ve güvenliği için büyük önem taşımaktadır. Bu coğrafya Türkiye için yalnızca stratejik değil, aynı zamanda kültürel ve beşeri bağlarla iç içe geçmiş bir öncelik alanıdır. Bu bağların da katkısıyla bölgenin iç ritmini ve gerçekliğini yakından hissedebilen bir ülkeyiz" ifadelerini kullandı. ‘PLATFORM, BÖLGESEL SAHİPLENME ANLAYIŞININ PARÇASI’Fidan, toplantının bölge ülkeleri arasındaki diyalog ve iş birliğini kalıcı kılmayı hedeflediğini belirterek, “Bölge ülkeleriyle ikili iş birliğimiz çok boyutlu şekilde gelişmeye devam ediyor. Karşılıklı üst düzey temaslarla iş birliğimiz, yeni alanlara giderek her gün taşınıyor. Balkanlar’da istikrarın, öncelikle bölge ülkeleri arasındaki iş birliği ve diyaloğun daha da güçlendirilmesiyle kalıcı hale geleceğine inanıyoruz. Bu yaklaşımımızın temelinde bölgesel sahiplenme ilkesi bulunmakta. Bugün ilk toplantısını gerçekleştirdiğimiz Balkan Barış Platformu da bölgesel sahiplenme yaklaşımımızın yeni bir halkasını oluşturmaktadır. Hedefimiz; sorunları samimi biçimde ele alan, taraflar arasında düzenli temaslara imkân sağlayan, sonuç odaklı ve özgün bir yapı geliştirmektir. Bu sayede bizleri doğrudan etkileyen siyasi, ekonomik ve sosyal sınamaları tartışma imkanımız olabilecek" dedi. ‘BİRÇOK BAŞLIK ALTINDA GÖRÜŞ ALIŞVERİŞİNDE BULUNDUK’Bakan Fidan, “Bugün kıymetli katılımcılarla beraber Balkan sorunlarına Balkan çözümleri bulmak ve somut projeler oluşturmak için bir araya geldik. Bölgesel meseleleri ele aldık. Balkanlar’ın tamamında istikrar ve refahın tesisinin temel önceliğimiz olduğuna vurgu yaptık. Bölgedeki siyasi gelişmelerin yanı sıra enerji güvenliği, bağlantısallığın güçlendirilmesi ve bölgesel iş birliği ile kapasite inşası fırsatları dahil olmak üzere birçok başlık hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Elbette Balkan Barış Platformu’nun geleceğini de değerlendirdik. Bu platformun, mevcut platform ve girişimler bakımından tamamlayıcı bir format oluşturmasını amaçlıyoruz. Bu hususları kıymetli katılımcılarla detaylı şekilde değerlendirdik. Toplantıların düzenli aralıklarla sürdürülmesi ve bölgesel iş birliğini somutlaştıracak projelere öncelik verilmesi yönünde ortak bir irade oluştu" diye konuştu. ‘KRİZLER KARŞISINDA ORTAK ÇÖZÜMLER ARAMAK AKLISELİMİN GEREĞİ’Bakan Fidan, küresel ölçekte yaşanan krizlerin bölgesel iş birliğini zorunlu hale getirdiğini vurgulayarak, “Küresel ölçekte krizlerin iç içe geçtiği, uluslararası normların aşındığı ve belirsizliklerin arttığı bir dönemden geçiyoruz. Bu sınamalar karşısında münferit değil, müşterek çözümler aranması gerektiği aklıselimin gereğidir. Bu nedenle bölgede diyalog mekanizmalarının güçlendirilmesine her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Kendi bölgemize dair kararları hep beraber almalıyız. Ortak bir tarihimiz ve bu tarihin acı ve güzel yanları var. Ancak bu tarihin bizi geçmişe mahkum etmesine izin vermememiz lazım. Ortak tarihimizden dersler çıkartıp geleceğe birlikte yön verme sorumluluğunu üstlenmeliyiz. Biz diyoruz ki, istikrar, güven ve refah ancak birlikte inşa edilir. Dostlarımızla birlikte Balkanlar’ın barış içinde, istikrarlı ve müreffeh bir geleceğe yürümesine destek vermeye kararlılıkla devam edeceğiz" ifadelerini kullandı. ‘AB İLE DAHA KOORDİNELİ BİR ORTAM YÖNÜNDE MUTABAKATA VARDIK’Bakan Fidan, Avrupa Birliği ile ilişkiler bağlamında toplantıda ele alınan konulara değindi. Bakan Fidan şöyle konuştu:“Avrupa Birliği konusundaki çalışmalarımızda daha koordineli bir şekilde ortam oluşturmak yönünde bir mutabakata varıldı. Özellikle Avrupa’nın vize politikaları, Gümrük Birliği politikaları başta olmak üzere bu konularda beraber tecrübe paylaşımımız ne olabilir, bunu konuştuk. Var olan jeostratejik ortam, tür değişiklikler getiriyor. Üye ülkelerin üyelikleri ne zaman gerçekleşecek? Bu üyelik gerçekleşene kadar askıya aldıkları herhangi bir ekonomik, siyasi, güvenlikle ilgili sorun alanları var mı? Varsa bunlar nasıl tekrar telafi edilebilir? Avrupa Birliği’nin bu konudaki farkındalığı ne kadar? Avrupa Birliği’nin hassasiyetleriyle bölgenin farkındalığı ne kadar örtüşüyor? Bütün bunları detaylı şekilde ele almamıza imkan veren bir platform oldu."‘SAVUNMA SANAYİ VE AB FONLARINDA ORTAK ADIMLAR PLANLANIYOR’Fidan, Avrupa Birliği’nin yürüttüğü projelerden aday ülkelerin de yararlanabilmesi ve ortak savunma iş birliklerinin geliştirilmesi yönünde karar alındığını belirterek, “Özellikle biliyorsunuz, Avrupa Birliği’nin şu anda iki tür özel fonla geliştirdiği, Avrupa’yı yeniden silahlandırmayla ilgili iki projesi var. Bu projelerde Avrupa Birliği üyesi ülkelere tanınan özel haklar var. Aday ülkelerle ilgili yapılan farklı tanımlamalar var. Aday ülkelerle ilgili olanlarla ilişkin hep beraber çalışma kararı aldık. Aynı zamanda, bizler kendi savunma sanayi iş birliğimizi nasıl yapabiliriz, bu da gündem maddelerimizden biriydi. Çünkü masa etrafındaki her ülkenin bu konuda farklı kapasitesi var. Bu konuyu biz gündem maddesi olarak ele aldık" dedi. ‘GENÇLİK VE EĞİTİMDE MOBİLİZASYON ÖNEMLİ’Bakan Fidan, “Gençlik ve eğitim konusunda mobilizasyonun önemine değindik. Özellikle gençlerin daha fazla eğitim ve müşahede yoluyla ülkelerin karşılıklı olarak birbirlerini tanıması önemli. Bu 6 ülkenin altısında da Türkler, turizm sayısında birinci sırada geliyor. Biliyorsunuz, Balkan turları artık son derece revaçta. Vatandaşlarımız Balkanlar’a turlarla gidiyorlar. Her gittiğimiz başkentte Türk turistler giderek artıyor. Bu ülkeler de bundan son derece memnunlar. İstanbul ve Türkiye’nin geri kalan şehirleri hem turistik hem de iş açısından bu ülkeler için büyük bir çekim alanı. Bunu daha da ileri nasıl taşırız? Bunu biz yeterince gözlemliyor muyuz, değerlendirebiliyor muyuz? Onun arayışı içerisindeyiz. Bunu da devam ettireceğiz" şeklinde konuştu.‘BÖLGESEL SORUNLARA BÖLGESEL ÇÖZÜM ÜRETME KONUSUNDA MUTABIK KALDIK’Fidan, Balkan ülkeleri arasında düzenli toplantı yapılmasına ve sorunların diyalogla çözülmesine yönelik ise, “Bir de bölgesel sorunlara bölgesel çözüm üretme konusunda, bu kavram üzerinde de mutabık kaldık. 6 ayda bir tekrar toplanma kararı aldık. Şimdilik İstanbul merkez olmaya devam edecek. Bütün bunları konuşurken, masa etrafındaki bazı ülkelerin birbirleriyle olan sorun alanları ne olacak? Burada şunu memnuniyetle müşahede ettik. Bazı katılımcıların adını vermeden söyleyeyim; hiç kimse, eski günlerdeki gibi sıcak bir savaşın ya da çatışmanın varlığını istemiyor. Sorunların diplomasi yoluyla, konuşarak, anlaşarak çözülmesi ve gündemin bu şekilde ilerletilmesi konusunda masa etrafında bir görüş birliği var. Ben bunu ikili görüşmelerimde de zaten görüyordum. Onun için böyle bir platformun olması, var olan sorun alanlarının çözülmesine de hizmet edecek" diye konuştu. UKRAYNA-RUSYA SAVAŞI İLE İLGİLİ MÜZAKERELERDışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ukrayna-Rusya savaşına dair yürütülen müzakerelere ilişkin gelen soruya ise şöyle cevap verdi: “Biliyorsunuz, şu ana kadar süreç üç ana kulvarda ilerliyor. Birincisi, ‘insani konular’ dediğimiz ve ağırlıklı olarak esir değişimini içeren konular, ikincisi, mevcut ateşkesle ilgili tarafların pozisyonlarının anlaşılması ve yakınlaşmasıyla ilgili konu, üçüncüsü ise liderlerin bir araya gelmesi, hangi şartlarda ve nasıl bir araya gelecekleri. Bu üç konu, şu ana kadar yaptığımız üç oturumda da tartışılan konular oldu. Şimdi, insani cephede gerçekten gittikçe artan rakamlarla, her bir araya gelişlerinde daha fazla esirin, yaralının, tutuklunun değişimi konusunda mutabık kalınıyor. İki taraf da ellerinden gelen iyi niyeti ve gayreti göstererek bunu hayata geçiriyor. Diğer taraftan, liderlerin ne zaman ve ne şekilde bir araya geleceği konusundaki yürüyen tartışmalar da durum itibarıyla şöyle ki bütün taraflar Rusya ve Ukrayna İstanbul’da, Türkiye’nin ev sahipliğinde bir araya gelme konusunda irade beyan ediyorlar. Fakat hangi şartlarda ve ne zaman bir araya gelineceği konusunda halen devam eden bir müzakere süreci var. Ukrayna ve Rusya’nın bu konudaki farklı tutumlarını bizler, müzakereciler olarak ortada bir yerde buluşturma gayretindeyiz."Bakan Fidan, olası liderler zirvesine eski ABD Başkanı Donald Trump’ın da katılabileceğini söyleyerek, “Taraflar bu konuda konuşuyorlar. Eğer bir ateşkes konusunda mutabık kalınacaksa, liderler zirvesine Sayın Trump’ın da katılım göstereceğini biliyoruz. Dolayısıyla, Cumhurbaşkanımız bu süreci biraz daha hızlandırmak istiyor. Kendisi, liderler diplomasisine çok inanıyor. Yani, müzakere heyetleri arasında belli tıkanmış noktaların liderlerin bir araya gelmesiyle açılabileceği yönünde de kendilerinin bir düşüncesi var. Belki bunu mümkün kılmak için bir girişimde bulunabiliriz" ifadelerini kullandı.(DHA)